Dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınının en çok etkilediği sektörlerden biri çizgi roman endüstrisi oldu. Pandeminin sektörde yarattığı kriz, Diamond adlı dağıtımcı firmanın 20 Mayıs’ta tekrar işe başlayacağını söylemesiyle rahat bir nefes almış olsa da, neredeyse herkes hiçbir şeyin artık eskisi gibi olamayacağının farkında.
Covid-19 Salgını ve Muhafazakar Çizgi Roman Sektörü
Çizgi romanların büyük bir kısmı, sektörün de kalbinin attığı Amerika’da üretiliyor. Bu eserleri yalnızca tek bir dağıtımcı, 90’larda iflasın eşiğindeki sektörde tekel haline gelen Diamond tüm dünyaya dağıtıyor. Covid-19 kriziyle birlikte ise Diamond, yaklaşık iki ay boyunca dağıtım yapamayacağını duyurunca küçük çaplı bir kriz baş gösterdi. Çizgi romanların 3-4 aylık bölümleri hazır olduğundan, bu seriler için zorluk teşkil etmiyordu ancak basılı yayınlar için aynı şey söylemek mümkün değil. Bır kısmı doğru düzgün kar bile edemeyen çizgi roman dükkanları, basılı dergilerin olmaması durumunda iflas bayrağını açacaktı. Bunun üzerine karantina kısıtlamaları da eklenince krizin üstüne tuz biber ekildi. Bu noktada “dijitalleşme” seçeneği akıllara geliyor. İşte kazın ayağı öyle değil dostlar. Marvel, DC ve diğer yayınevlerinin tamamen dijitalleşmesi, basılı kitapları dağıtan birçok dükkan için yolun sonu demek. Yıllar boyunca e-kitap dönüşümünün aksine çizgi roman sektörü, şirketler üzerinde doğal bir baskı yaratarak bu durumun çizgi romanlar için gerçekleşmesinin kısmen önüne geçti.
Hep merak edilir; neden çizgi romana kolay ulaşamıyoruz? Bunun temel nedeni Amerika’daki muhafazakar çizgi roman sektörü. Çizgi romanları bütün dünyaya tek bir dağıtımcı şirketin tedarik ettiği düşünülürse, lojistik olarak sektörün kapasitesi zayıf. Bu durum çizgi romanların geniş alanlara hızlı bir şekilde yayılabilmesinin önüne set çekiyor çünkü atılım gerçekleşmiyor ve kıt kanaat geçinen işletmeler, tam da bu sebepten dolayı salgından negatif etkilendi. Aylar boyunca çizgi roman satamamak, zararlarını kısa vadede kapatamayacak boyutta bir enkaz bıraktı. Peki ya çizgi romanı yapan kişilere ne olacaktı? Sırf dükkan sahipleri mutlu olsun diye onlar da mı aç kalacaktı? Birinin dur demesi gerekiyordu.
Salgın Değişimi Hızlandıracak
İlk başta dükkanlara çizgi romanları dijital kodla sattıracak geçici bir sistem önerisi ortaya atıldı. Bu sayede okurlar dijital ortamda esere erişecek, pandemiden sonra baskısını alacaktı. Kazan-kazan olarak görülen bu sistemin ömrü kısa oldu. Dükkan sahipleri böyle bir şeyin insanları dijital olarak okumaya alıştıracağını ve müşteri kaybedeceklerini söyleyerek destek vermedi.
Diamond’ın dağıtıma ara verdiği günlerde, DC Comics işleri eline almaya karar verdi. İki farklı dağıtım şirketi ile anlaşma yapıldığını duyurdu. İlk başta dağıtım şirketlerinin rakip sektörlerden olması tepki doğurduysa da, el mahkum bir şekilde DC Comics çizgi romanları bu kanallardan iletmeye başladı. Şirketin alınan bu karardan pek hoşnut olduğu söylenmese de Diamond’ın tekeli salgın günlerinde son buldu. 6 Mayıs 2020 itibariyle DC Comics çizgi romanlarına ulaşmak mümkün. Marvel, Image Comics ve diğer yayınevleri ise 20 Mayıs’ı bekliyor.
Bir diğer önemli değişim olarak son dönemlerde, tek cilt için üretilen mini serilerin sektörün standardı haline geleceğini, haftalık olarak yayınlanan fasikül sayısının azalacağını öngörüyorum. DC, Image ve Marvel Comics yakın dönemde bu formülü uygulamaya başladı çünkü cilt eserler kitaplar ile birlikte dağıtıldığından, herhangi bir kitap dükkanında kolayca ulaşmak mümkün.
Öyle görünüyor ki, çizgi roman okuma kültürümüzdeki değişimler hızlanacak ve Amerika ile Avrupa kültürünün önemli bir parçası olan çizgi roman dükkanları yavaşça tarihin tozlu sayfalarına gömülecek.
Comments